NETWERKZORG

Het nieuwe zorg verlenen

Praktijkondersteuner Mireille Huiszoon weet uit eigen ervaring dat de vertrouwensband met de zorgverlener een zeer belangrijke succesfactor in leefstijlinterventies is. Ze doet daarom een warm pleidooi voor de borging ervan in de eerste lijn.

DOOR Mireille Huiszoon - Praktijkondersteuner Huisartsenpraktijk de Dolfijn te Middelburg

Het is een gewone donderdagmiddag, ergens in 2013. Meneer M komt op mijn spreekuur, een 69-jarige man met een sportief verleden. Helaas geveld door een myocard infarct. Hij heeft heel wat aan conditie moeten inleveren en gebruikt medicijnen die invloed hebben op het sporten. Meneer M en ik hebben een gemene deler; onze liefde voor sport. We houden allebei van hardlopen en van de Zeeuwse Kustmarathon, een jaarlijks terugkerend feest voor heel sportief Zeeland.

“En..?” zegt als hij binnenkomt: “Ingeschreven voor de Kust Marathon?” Ik knik instemmend want ja, ik ga ook dat jaar weer deelnemen. Hij heeft vandaag een speciale vraag op zijn lijstje. Hij weet dat ik hardlooptrainster ben en vraagt: “Ik zie jou zo vaak hardlopen met die dames, kun je misschien een wandelgroep beginnen voor mensen zoals ik? Mensen met iets van een aandoening, trainen om de conditie te verbeteren met wandelen? Bewegen is toch goed?” We raken in hierover in gesprek. Mensen zoals hij, die graag willen, maar eigenlijk niet meer goed durven. En met een knipoog zegt hij; “Misschien werkt dat nog wel beter dan al die pillen!” Ik beloof hem erover na te denken. Hier begint Zeeland In Beweging….

De start

We starten een werkgroep met daarin een praktijkondersteuner, huisarts, fysiotherapeut en diëtist. Vijf maanden wandelen we met patiënten en sluiten af met een tocht langs de Zeeuwse kust. Het werkt aanstekelijk want andere huisartsenpraktijken in Middelburg doen al mee. We maken er een programma van, bestaande uit wandelweken, testdagen, coaching, motiverende gesprekken, workshops op gebied van vitaliteit, en een afsluitend evenement aan de Zeeuwse Kust. Inmiddels sluiten ook huisartsenpraktijken in Vlissingen en Veere aan.

Extra gemotiveerd raak ik door de Nationale Diabetes Challenge, georganiseerd door de Bas van de Goor Foundation. Wat wij lokaal doen, doen zij met hun wandelprogramma op landelijk niveau. Leefstijl verbetering organiseren vanuit de eerstelijnszorg en integreren in de regio.

In de jaren die volgen krijgen we voor de ontwikkeling van ons programma steun vanuit onze zorggroep en zoeken we samenwerking met gemeenten. We zetten kernteams op bestaande uit praktijkondersteuners, huisartsen, fysiotherapeuten, diëtisten, buurtsportcoaches en vrijwilligers. In samenwerking met de HZ-University of Applied Sciences, doen we onderzoek en komen al snel tot de conclusie dat ons programma werkt. We worden opgenomen in het Zeeuws Sportakkoord, en hebben inmiddels het programma beschreven, en ingediend als interventie.

Het werkt

Met ‘het werkt’ bedoelen we allereerst dat mensen in beweging zijn en zich fitter voelen. Ook zien we een reductie van medicijngebruik. Daarnaast haken deelnemers aan bij verenigingen die tijdens de wandelweken met ons meewandelen. Een mooi bewijs van effectieve samenwerking tussen eerstelijns en lokale partijen. En dat is precies wat we willen want uiteindelijk kan de deelnemer niet aan de hand van de zorgverlener blijven wandelen. Dit programma moet ook duurzaamheid en zelfmanagement inhouden.

Onderzoek

We hebben inmiddels onderzoek gedaan naar factoren die van invloed zijn om deel te nemen aan deze leefstijlinterventie. Wat motiveert deelnemers om te starten, wat brengt hen in beweging? Hoe verassend is de uitkomst van dit onderzoek en de aanbeveling: Uit de resultaten is gebleken dat de praktijkondersteuner en/of de huisarts de doorslaggevende rol speelt bij het deelnemen aan de interventie. De aanbeveling: Het is van cruciaal belang dat deze persoonlijke benadering en confrontatie met resultaten via motiverende gespreksvoering, door zorgprofessionals vanuit de eerste lijn, behouden blijft. We hadden verwacht dat de meest belangrijke factor gezocht moest worden in de persoonlijke gezondheidsdoelen van de deelnemers. Maar in werkelijkheid is de vertrouwensband tussen zorgverlener en deelnemer DE succesfactor die eruit springt! Wat betekent dat voor ons? Als zorgverleners?

"De vertrouwensband tussen zorgverlener en deelnemer is dé succesfactor die eruit springt!"

Wordt het dan anno 2020 niet eens tijd om leefstijlinterventies te borgen in de eerste lijn?

De doelen

Bij het ontwikkelen van ons leefstijlprogramma Zeeland In Beweging hebben we een aantal doelen gesteld;

  • Deelnemers de positieve effecten van een gezonde leefstijl laten ervaren.
  • Kennis vergroten op gebied van voeding en bewegen voor hun persoonlijke gezondheid.
  • Inzicht geven in het effect op de vitaliteit, fitheid en gezondheid.

Erkenning is nodig

Daarnaast hebben we nog een doel: Een omslag maken in het zorg verlenen. Al een aantal jaren zijn we aan het zoeken naar erkenning, vergoeding en een serieuze plaats voor leefstijlinterventies vanuit de spreekkamer. We blijven ontwikkelen en verbreden. In 2021 gaan we ons programma inrichten in samenwerking met collega’s van de GGZ binnen de eerste lijn. Deelnemers met eenzaamheidsproblematiek, lichte en milde depressie gaan includeren, ook hier is een gezonde leefstijl zo belangrijk. Het voorstel van meneer M, in beweging komen met de huisartsenpraktijk werd een leefstijlinterventie. Leefstijlinterventie vanuit de eerste lijn, met lokale samenwerking en verbinding, we zeggen het nog maar een keer: het werkt! Tijd voor een nieuw normaal binnen het zorg verlenen dus. En wat zegt meneer M? “Zou groos zijn!”