LEEFSTIJL INTERVENTIES
Leefstijl en Looprecept
Als je mensen een zetje in de goede richting wilt geven, moet je het leuk maken en het voordoen. Nudging heet dat. Matthijs van der Poel legt uit waarom hij daar in gelooft.
DOOR Matthijs van der Poel, huisarts, oprichter van Sportieve Huisarts en van Stichting Looprecept te Rotterdam
Lichaam en geest zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. Ik ben een fan van de organisatie Exercise Works in Engeland en mede door dat inspirerende voorbeeld ben ik één van de oprichters van stichting Looprecept. Het past bij ons huisarts domein om een gezonde leefstijl te benoemen, in het kader van preventie en behandeling van ziektes.
Nudging
Een duwtje geven in de goede richting door gewenst gedrag aantrekkelijk te maken, wordt tegenwoordig ‘nudging’ genoemd. Het doel is gedrag (licht) bij te sturen. Dat gebeurt bijvoorbeeld door aanpassingen in de omgeving (gezonde voeding op ooghoogte in de supermarkt). Een leuk voorbeeld daarvan is de pianotrap.
Ik ben voorstander van nudging en pas het zelf op allerlei manieren toe. Ik deel bijvoorbeeld regelmatig stappentellers uit voor 2 weken want dat geeft patiënten een mooi beeld van hun eigen praktijk. Zo hoop ik de intrinsieke motivatie te triggeren om meer te wandelen. De zitsta-bureau’s die ik voor alle spreekkamers heb aangeschaft dragen daar impliciet ook aan bij (‘Zo kan het ook’.)
Laat het zien
Voorbeeldgedrag is ook een krachtige vorm van nudging. Als ik op de fiets bij de praktijk aankom en er al patiënten voor mijn praktijk staan te wachten, dan krijg ik soms de vraag waarom ik niet met de auto kom. Ik antwoord dan dat dit me minder stress geeft en beter is voor mij. Soms kom ik hardlopend. Het gaat er in ieder geval om dat je niet ‘belerend’ bent, maar het laat zien en voelen.
Looprecept
Ik wandel met mijn POH 30 minuten samen met patiënten en kan het van harte aanbevelen. Ga vooral zelf ook meer wandelen. Een gemiddelde huisarts loopt op een werkdag tussen de 3000-4500 stappen. Eén op de vijf jonge dokters haalt de beweegnorm niet! Ga lunchwandelen, wandelen met patiënten en kijk op www.looprecept.nl. Een laagdrempelige en goedkope manier en (eveneens een kenmerk van nudging overigens): het is leuk! Wil je er iets van zien, bekijk dan vooral de filmpjes op ons youtubekanaal.
1 op de 12
Het lukt niet bij iedereen. Dat is de realiteit. Maar je plant een zaadje. En bij veel mensen vraagt het gewoon meer tijd om het belang van bewegen te benadrukken.
Er zijn studies die laten zien dat je 1 op de 120 rokers moet aanspreken om 1 te laten stoppen. Qua inactiviteit is dat slechts 1 op de 12! Als je als arts denkt dat iemand ervoor openstaat, omdat je gevoel dat aangeeft, handel er dan naar. Ik word er in ieder geval erg blij van als het bij 1 op de 12 mensen.
Bewegen op grote schaal stimuleren
We kunnen nog zoveel meer doen. Denk aan het creëren van een groenere omgeving zodat buitenspelen en lunchwandelen normaal is. En door dagelijks bewegen op school structureel te maken. De gendergap die nu ontstaat vind ik bovendien erg zorgelijk: deze ontstaat op 12-jarige leeftijd tussen meiden en jongens doordat veel meiden op die leeftijd stoppen met sporten en minder buitenspelen. Hier moet echt aandacht voor komen. Kinderen moeten blijven sporten. Allemaal.
Het is medebepalend voor hun toekomst. Uit studies blijkt bijvoorbeeld dat de studenten die vroeger in weer en wind naar hun sport training moesten, ook meer wilskracht hebben op andere vlakken.
Ook werkgevers kunnen meer doen, bijvoorbeeld door mensen die 30 minuten lunchwandelen (= 4000 stappen) te belonen. Je kunt ze gerust eerder ‘vrijgeven’ want zij zijn productiever en creatiever in de uren na de lunch!